Grenzeloos Reinier: Dr. Partap en zr. Mathilde te gast in Reinier de Graaf Gasthuis

De nieuwbouw is klaar (en prachtig geworden!), er is een nieuwe ‘baas’ (bestuursvoorzitter Carina Hilders) en die drukt inmiddels een duidelijk stempel op de koers van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft. ‘Grenzeloos Reinier’ – dat is het motto van die koers, die zich als volgt laat samenvatten: To serve and to learn from healthcare all over the world. Oftewel: dienen, je bijdrage leveren aan de gezondheid van andere wereldburgers, en léren, van hoe de gezondheidszorg in andere landen vorm krijgt. In de praktijk betekent dit onder andere dat alle medewerkers van het Reinier de Graaf worden aangemoedigd werkervaring op te doen bij een ziekenhuis in het buitenland. En dat kán natuurlijk in India zijn, bij het Global Hospital! Daarom kwamen dr. Partap en zr. Mathilde uit Madhuban over om de holistische aanpak van het Global Hospital toe te lichten aan de personeelsleden van het Delftse ziekenhuis.

Tekst: Ellen de Vries

Op 10 mei werden de mogelijkheden van Grenzeloos Reinier in het Reinier de Graaf Gasthuis gepresenteerd in de vorm van een congres. Daarvoor hadden zich maar liefst ruim tweehonderd personeelsleden en andere relaties van het ziekenhuis ingeschreven.

Buitenlandervaringen
Verschillende artsen en verpleegkundigen  van het ziekenhuis vertelden over hun recente buitenlandervaringen: in een oogkliniek in Haïti, vlak na orkaan Matthew; op het strand op Lesbos, waar nog steeds vluchtelingenbootjes aankomen; in een stoffig kliniekje in the middle of nowhere ergens in Tanzania; in Roemenië, waar zowel patiënten als zorgverleners vooral cynisch zijn over de zorg die in dit EU-land(!) gegeven wordt, …

Rode draad: hoe moeilijker de omstandigheden, hoe creatiever je wordt. En ook: vaak is met een in onze ogen eenvoudige ingreep zóveel verbetering mogelijk, dat iemands leven weer letterlijk leefbaar wordt.

Overigens waren alle artsen en verpleegkundigen die tot nu toe in een (ver) buitenland hun vak hebben uitgeoefend, daar tot dezelfde conclusie gekomen: wij zijn naar deze ‘ontwikkelingslanden’ gegaan om de (para)medici daar iets te leren, maar we hebben van hen minimaal net zoveel geleerd. Ook al is dat laatste dan vaak op niet-medisch vlak.

Dr. Partap en zr. Mathilde
Belangrijk onderdeel van het congresprogramma Grenzeloos Reinier was een gesprek on stage met de drie hoofdpersonen van de avond. Allereerst was dat de afvaardiging van het Global Hospital: dr. Partap Midha en zr. Mathilde.

Dr. Partap is arts en al sinds de oprichting nu bijna 26 jaar geleden verbonden aan het Global Hospital, waarvan hij nu directeur is. Zuster Mathilde is van oorsprong Nederlands; zij woont al bijna 27 jaar in Madhuban en is al 23 jaar aan het Global Hospital verbonden. Ze zette onder andere de nursing school van het ziekenhuis op, waar jonge meisjes uit de streek worden opgeleid tot verpleegkundige; op dit moment op twee, maar binnenkort zelfs op drie niveaus.

Ten tweede speelde Carina Hilders natuurlijk een sleutelrol. Zij is niet alleen bestuursvoorzitter van het Reinier de Graaf Gasthuis, opgeleid als gynaecologe, maar ze is ook nauw betrokken bij het Global Hospital. Zo vertrok zijzelf ook al eens naar dit ziekenhuis om de gynaecologe aldaar te leren werken met een hysteroscoop. [hier een link naar dat artikel op de site] Zij kent dr. Partap en zr. Mathilde al jaren en heeft regelmatig contact met hen.

Uitgangspunten
Dr. Partap legde allereerst de uitgangspunten van het Global Hospital uit:

1. Uitreiken naar de veelal straatarme en weinig gezondheidsbewuste mensen in de Indiase deelstaat Rajasthan en hun waar nodig hulp bieden. (Het Global Hospital heeft naast meerdere fysieke locaties in Shantivan en op Mount Abu ook zogenaamde ‘mobile clinics’: volledig ingerichte busjes waarmee de verafgelegen dorpen worden aangedaan.)

  1. Voorlichting geven over hoe je gezond kunt blijven, zodat medische behandeling niet nodig is. En ook: mensen die al ziek zijn, zelf de regie teruggeven. Hun leren wat ze zelf kunnen bijdragen aan hun genezing en hoe ze gezonder kunnen gaan leven om nieuwe aandoeningen te voorkomen.
  2. Spiritualiteit integreren met geneeskunde, bijvoorbeeld door mensen te leren mediteren, zodat ze ook op die manier zelf hun gezondheid positief kunnen beïnvloeden.

Zorg van de Zaak
Ook benadrukte hij nog maar eens dat het Global Hospital helemaal gratis is voor mensen die het niet kunnen betalen, zodat er geen enkele drempel wordt opgeworpen. Hierbij sprak hij zijn dank uit aan de Nederlandse Zorg van de Zaak Foundation, die sinds kort het Global Hospital subsidieert. [Link: https://www.zorgvandezaak.nl/over-ons-zorg-van-de-zaak-foundation/ ] Ook Wilde Ganzen levert nog steeds een substantiële bijdrage, door 50% toe te voegen aan alle particuliere donaties uit Nederland. Mede dankzij deze bijdrage is inmiddels de eerste fase van het zonnepanelenproject gerealiseerd en kan het ziekenhuis al een groot deel van zijn eigen elektriciteit opwekken.

Holistische gezondheidszorg
Het Global Hospital staat voor holistische gezondheidszorg. Gezondheid gaat volgens dr. Partap namelijk over iemands totale welbevinden; er is vaak niet alleen op fysiek niveau iets aan de hand. Er wordt daarom ook niet uitsluitend naar de fysieke aandoening gekeken, maar naar de mens als geheel, en naar zijn hele leven.

In dat kader wordt er veel aandacht besteed aan iemands leefstijl, en worden er naast ‘moderne’, vaak van oorsprong westerse behandelingen en medicijnen ook complementaire middelen ingezet, onder meer vanuit de ayurveda, de homeopathie, de acupunctuur, yoga, magneettherapie, enz.

Het Global Hospital, dat tevens Research Center is, doet ook overigens onderzoek naar de effecten van deze holistische aanpak. Daarbij is onder meer al aangetoond dat een verandering van leefstijl, door het toevoegen van meditatie, gezonde vegetarische voeding, dagelijkse beweging, enz., een bijzonder positief effect heeft op de gezondheid van met name hart- en diabetespatiënten. Hierover zijn inmiddels wereldwijd publicaties verschenen.

Spiritualiteit
Gevraagd naar wat de factor spiritualiteit in het Global Hospital concreet betekent, legde zuster Mathilde uit dat ‘spiritualiteit’ in dit verband in elk geval niets met zending of bekering te maken heeft. Wel wordt in het Global Hospital als uitgangspunt gehanteerd dat ieder mens van nature vervuld is van liefde en vrede, en dat de spirituele uitdaging erin zit dat we elkaar daaraan herinneren.

Verder is de spiritualiteit in het ziekenhuis vooral een way of life: er wordt uitgegaan van bepaalde waarden (zoals veerkracht, compassie en positiviteit), die niet zozeer beleden als wel ‘gewoon’ in de praktijk gebracht worden door de staff. Patiënten kunnen hier les in krijgen in het speciale Department for Spirituality and Wellbeing.

(Overigens worden in het Reinier de Graaf Gasthuis regelmatig workshops gegeven voor het personeel in deze zogenaamde Values in Healthcare.)

Zorg met een glimlach
Voor Carina Hilders is een van de belangrijkste dingen die ‘de Nederlandse gezondheidszorg’ kan leren van het Global Hospital de manier waarop daar zorg verleend wordt, namelijk met een glimlach. Betrokken. Blij en tevreden met je werk. Écht geïnteresseerd in het verhaal van de patiënt, in plaats van uitsluitend in zijn ziekte. Toegewijd en dienstbaar.

Door op die manier in je werk te staan, is Carina’s ervaring, krijg je er energie van in plaats van dat je erop leegloopt. Dat staat nogal eens haaks op wat veel zorgverleners in Nederland momenteel ervaren: een hoge werkdruk en meer aandacht voor papierwerk dan voor patiënten. En dat leidt dan weer tot het risico dat men de essentie van de gezondheidszorg uit het oog verliest, aldus Carina.

Zr. Mathilde voegde hieraan toe dat de essentie van echt goede gezondheidszorg compassie is, en dat compassie betekent: een diepe liefde voor jezelf (waardoor je allereerst goed voor jezelf zorgt!), voor de schepping en voor de Schepper – hoe je die laatste ook ziet. Als je dát ervaart, en elkaar dááraan herinnert, kun je vanzelf ook compassie opbrengen voor je medemensen – en dus ook voor je patiënten!